Het debat over wasmiddelen en hun impact op het milieu en de gezondheid wordt steeds intensiever. Nu de markt consumenten verzadigt met een overweldigende hoeveelheid producten, biedt een chemisch expert een verrassende oplossing: dump commerciële wasmiddelen ten gunste van gewone keukeningrediënten.
Nathan Kilah, een scheikundige aan de Universiteit van Tasmanië, heeft voor ophef gezorgd met zijn aanbevelingen in een artikel dat is gepubliceerd in Science Alert. Na een uitgebreide analyse van de chemische samenstelling van wasmiddelen en hoe ze werken, stelt Kilah dat de complexiteit van hun formules, boordevol oppervlakteactieve stoffen, enzymen, optische witmakers, geurstoffen en andere additieven, zich niet altijd vertaalt in een verbeterde reinigingsefficiëntie. Sommige bestanddelen, zoals fosfaten, zijn zelfs beperkt vanwege hun negatieve invloed op het milieu.
Mechanica van schoonmaakmiddelen
Kilah verdiept zich in het mechanisme van wasmiddelen en legt uit hoe oppervlakteactieve stoffen, moleculen met een hydrofiel (waterbindend) en een lipofiel (vetbindend) deel, verantwoordelijk zijn voor het verwijderen van vuil. In hard water, rijk aan calcium- en magnesiumzouten, kunnen deze oppervlakteactieve stoffen echter residuen vormen, waardoor de effectiviteit van de wasbeurt afneemt. Om dit tegen te gaan voegen fabrikanten waterontharders toe, maar Kilah stelt een eenvoudiger, milieuvriendelijker alternatief voor.
In plaats van commerciële wasmiddelen raadt Kilah een combinatie van twee huishoudelijke ingrediënten aan: zuiveringszout en waterstofperoxide. Hoewel hij deze ingrediënten niet direct noemt als een volwaardige vervanger voor wasmiddelen, suggereert zijn nadruk op belangrijke bestanddelen van commerciële wasmiddelen, zoals natriumcarbonaat (een nauw familielid van zuiveringszout) en waterstofperoxide, sterk dat deze twee keukenproducten op zijn minst gedeeltelijk de schoonmaakfunctie van een conventioneel wasmiddel kunnen nabootsen.
Zuiveringszout, legt Kilah uit, werkt als een modificator voor vet en vuil, waardoor het makkelijker oplost in water. Het is bijzonder effectief bij het schoonmaken van hardnekkige vlekken, vergelijkbaar met het natriumcarbonaat in veel wasmiddelen. Waterstofperoxide heeft aan de andere kant een mild blekend effect, vergelijkbaar met natriumpercarbonaat in veel waspoeders, waardoor kleding schoon en glanzend blijft.
Kilah’s aanpak beperkt zich niet tot het eenvoudig vervangen van ingrediënten. De expert benadrukt het belang van de wastemperatuur. Terwijl veel fabrikanten hoge temperaturen aanbevelen voor optimaal wassen, pleit Kilah voor wassen op 20°C. Deze temperatuur optimaliseert volgens de chemicus het wasproces. Deze temperatuur optimaliseert volgens de chemicus de werking van enzymen die aanwezig zijn in veel wasmiddelen (en die ook van nature aanwezig kunnen zijn in sommige alternatieve schoonmaakproducten), die eiwit- en vetvlekken afbreken zonder de weefsels te beschadigen. Bij hogere temperaturen worden enzymen gedenatureerd, waardoor ze hun effectiviteit verliezen.
De aanbeveling om op lage temperaturen te wassen sluit aan bij een duurzamere aanpak. Wassen op 20°C vermindert het energieverbruik aanzienlijk, een cruciaal aspect in deze tijd van milieubewustzijn. Daarnaast stelt Kilah voor om de aanbevolen dosering wasmiddel te halveren, hetzij commercieel of een zelfgemaakte oplossing met zuiveringszout en peroxide, waardoor de efficiëntie verbetert en de impact op het milieu vermindert.
Kilah’s claim heeft geleid tot discussie op sociale media en onder schoonmaakexperts. Terwijl velen zijn milieuvriendelijke aanpak en zijn oproep tot bewustere consumptie toejuichen, betwijfelen anderen de haalbaarheid van het volledig vervangen van commerciële wasmiddelen door zuiveringszout en waterstofperoxide, vooral voor zwaar vervuilde ladingen of delicate stoffen.
Kilah’s onderzoek is niet bedoeld om de wasmiddelenindustrie volledig in diskrediet te brengen, maar om een groter bewustzijn te bevorderen van de samenstelling van deze producten en het belang om rekening te houden met factoren zoals de watertemperatuur, het type stof en de gebruikte dosering voor efficiënt en duurzaam wassen.
