Plasticvervuiling is echt een ernstig probleem. In het verleden hebben we je verteld over hoe de wildgroei van producten gemaakt van dit materiaal heeft geleid tot de aanwezigheid van micro- en nanoplastics, zelfs in het menselijk lichaam. Een van de beste strategieën om dit monster in te dammen is recycling.
Helaas onthulde een onderzoek gepubliceerd door het Center for Climate Integrity een trieste realiteit: al deze decennia van recyclinginspanningen zijn voor niets geweest. Volgens het rapport, getiteld The Plastic Recycling Fraud, heeft de plasticindustrie de illusie gevoed dat mensen de planeet helpen door hun verpakkingen te scheiden. Bedrijven weten echter dat de meeste van deze materialen niet op grote schaal recyclebaar zijn.
Een vanaf het begin gebroken belofte
Alleen al in Mexico wordt elk jaar 5,7 miljoen ton plastic afval geproduceerd. Maar volgens de Nationale Inventaris van Bronnen van Plasticvervuiling wordt meer dan de helft van dit afval slecht beheerd. Wereldwijd wordt slechts 9% van het plastic gerecycled. Desondanks is het imago van recycling sinds het einde van de jaren 1980 sterk gekoppeld aan de consumptie van plastic.
Volgens het rapport is er de afgelopen decennia een campagne gevoerd “om het publiek te misleiden over de levensvatbaarheid van plastic recycling”. Davis Allen van het Center for Climate Integrity zei dat het doel van de industrie nooit was om echt te recyclen, maar “om mensen te laten geloven dat het werkte”.
Het rapport ondersteunt deze bewering met archiefmateriaal, notities van vergaderingen en getuigenissen van voormalige werknemers van organisaties zoals de American Chemistry Council. Op een conferentie in 1989 gaf een industrieleider bijvoorbeeld toe: “Recycling kan niet oneindig doorgaan en lost het probleem van vast afval niet op.
Recycling als marketingstrategie
Voor Allen heeft de kunststoffenindustrie recycling altijd afgeschilderd als een imagoprobleem, niet als een technische uitdaging. Plastic, gemaakt van olie en gas, heeft een breed scala aan chemische varianten die zelden samen gerecycled kunnen worden. Dit maakt het proces duur en inefficiënt.
Toen er in de jaren tachtig in sommige steden in de VS discussies ontstonden om bepaalde plastic producten te verbieden, koos de industrie er echter voor om recyclingcampagnes te promoten als een schijnoplossing. Activisten zoals Jan Dell waarschuwen dat bedrijven nu een recyclingcampagne pushen en beloftes doen over geavanceerde technologieën. Maar, zegt Dell, “het is hetzelfde proces dat ze 30 jaar geleden ook probeerden”.
De American Chemistry Council zei in een interview dat het rapport “gebrekkig” en “achterhaald” was en dat er echte inspanningen worden gedaan om de manier waarop plastic wordt gemaakt en gerecycled te veranderen. Ondanks deze uitspraken wordt verwacht dat de productie van plastic voorwerpen tegen 2050 verdrievoudigd zal zijn, wat wereldwijd alarmbellen doet rinkelen.
Verminderen, hergebruiken, recyclen
Hoewel recycling tot op zekere hoogte kan leiden tot een duurzame toekomst, ligt de echte oplossing in het produceren van minder plastic producten, omdat dit de verspreiding van plastic in het milieu zou tegengaan. In dit verband is het de moeite waard om de oude slogan in gedachten te houden die we allemaal van jongs af aan hebben geleerd: “reduceer, hergebruik en recycle”.
In de praktijk, zoals we al hebben gezien, heeft het reclamediscours zich gericht op recycling, ook al is dit een strategie die weinig vruchten heeft afgeworpen in het geval van plasticvervuiling. Als we daaraan toevoegen dat een groot percentage van de bevolking zijn afval niet op de juiste manier scheidt, wordt het probleem nog ingewikkelder.