Deze vijf gewoonten bepalen niet definitief iemands intelligentie, maar ze kunnen wel de ontwikkeling ervan belemmeren.
Intelligentie is geen statische kwaliteit of beperkt tot academische kennis. Naast IQ zijn psychologie-experts het erover eens dat de manier waarop we ons dagelijks gedragen veel kan onthullen over onze cognitieve ontwikkeling. In feite kunnen bepaalde schijnbaar onschuldige gewoontes onze intellectuele capaciteit tegenhouden zonder dat we het merken. Studies hebben veelvoorkomende gedragingen geïdentificeerd die in verband worden gebracht met slechte mentale prestaties, vooral als het gaat om kritisch denken, aanpassingsvermogen en continu leren. Maar het goede nieuws is dat deze gewoontes veranderd kunnen worden. Hier zijn de vijf meest prominente en wat je kunt doen om ze te doorbreken.
1. Gebrek aan nieuwsgierigheid
Nieuwsgierigheid wordt van oudsher gezien als een van de essentiële kwaliteiten van briljante geesten. “Ik heb geen speciale talenten. Ik ben gewoon hartstochtelijk nieuwsgierig”, zei Albert Einstein. En dat is geen toeval: een nieuwsgierig persoon is niet alleen geïnteresseerd in leren, maar stelt ook vragen, zoekt verklaringen en houdt zich actief bezig met kennis. Omgekeerd kunnen mensen die onverschillig zijn voor de wereld om hen heen, het stellen van vragen vermijden of niet gemotiveerd zijn om nieuwe dingen te ontdekken, hun intellectuele groei beperken. De oplossing ligt in het kweken van interesse: lezen, documentaires kijken, gesprekken voeren met verschillende mensen en nieuwe onderwerpen verkennen zijn uitstekende manieren om de geest te reactiveren.
2. Constant uitstellen
Uitstelgedrag is niet alleen een productiviteitsprobleem, het kan ook een teken zijn dat er iets mis is met onze organisatie- en besluitvaardigheden. Chronisch uitstelgedrag wordt in verband gebracht met een onderontwikkeling van de executieve functies van de hersenen, die essentieel zijn voor het plannen, het stellen van doelen en het vasthouden van concentratie. Om deze cyclus te doorbreken, raden psychologen aan om complexe taken op te splitsen in kleine acties, haalbare doelen te stellen en hulpmiddelen zoals agenda’s of herinneringen te gebruiken. Beter tijdmanagement vermindert niet alleen stress, het verbetert ook ons vermogen om helder te denken en rationelere beslissingen te nemen.
3. Moeite om je aan te passen aan verandering
Intelligentie wordt ook afgemeten aan het vermogen om je aan te passen. Mensen die systematisch weerstand bieden om uit hun comfortzone te stappen, die afwijzen wat nieuw is of die vasthouden aan wat ze al weten zonder het in vraag te stellen, hebben het moeilijker om zich persoonlijk en professioneel te ontwikkelen. Accepteren dat verandering een natuurlijk onderdeel van het leven is, bereid zijn om verschillende methoden uit te proberen of om de eigen ideeën te heroverwegen zijn tekenen van een flexibele geest. Deze openheid stimuleert niet alleen het leren, maar versterkt ook de veerkracht in complexe situaties.
4. Overmoed
Hoewel eigenwaarde positief is, kan overmoed een stille vijand worden van intelligent denken. Mensen die geloven dat ze altijd gelijk hebben, hebben de neiging om kritiek af te wijzen, feiten te negeren die hun ideeën tegenspreken en zich af te sluiten voor andere manieren om naar de werkelijkheid te kijken. De psychologie waarschuwt dat deze houding intellectuele groei kan belemmeren. Erkennen dat je niet de absolute waarheid in pacht hebt, fouten accepteren en openstaan voor andere meningen zijn de sleutel tot het ontwikkelen van dieper kritisch denken.
5. Andere gezichtspunten negeren
Mentale starheid belemmert niet alleen het leren, het beperkt ook het inlevingsvermogen. Mensen die niet bereid zijn om andere ideeën in overweging te nemen – of dat nu in een alledaags gesprek is of in een professionele omgeving – hebben de neiging om opgesloten te raken in hun eigen referentiekader, wat hun analytische en probleemoplossende vaardigheden verarmt. Actief luisteren, de moeite doen om anderen te begrijpen en tegenargumenten te overwegen verrijkt niet alleen onze ideeën, het is ook een oefening in intellectuele nederigheid. Intelligentie wordt tenslotte ook afgemeten aan het vermogen om jezelf in vraag te stellen.
